Vanaf september 2019, jaargang nr. 50, verschijnt Impuls in een andere vormgeving, in een ander formaat en met een andere naam: Impuls. Leiderschap in onderwijs.

Editoriaal

In het editoriaal richt hoofdredacteur Willy Brion zich tot de nieuwe Vlaamse onderwijsminister. Hij roept hem op om aandacht te hebben voor het welzijn van de schooldirecteur, de duizendpoot die eindverantwoordelijke is voor alle processen op school.

Nieuws uit de onderzoekswereld: ‘Kenmerken van sterke scholen. Wat leert ons 40 jaar onderzoek?’

Geert Devos onderzocht welke kenmerken van schoolleiderschap scholen beter maken en het leren van leerlingen beïnvloeden. Hij deed daarvoor een beroep op veertig jaar onderzoek en stelde vast dat schoolleiders vooral indirect invloed op uitkomsten van leerlingen hebben.

Hij ontwikkelde een model voor sterk schoolleiderschap en effectief schoolbeleid. In zijn artikel bespreekt hij de componenten die impact op leerlingen kunnen hebben. ‘Superfactoren’ of ‘wonderkenmerken’ zul je er niet vinden, want er is geen simpel lineair, causaal verband tussen een aantal factoren. Het is vooral zaak dat je een doelgerichte, onderlinge afstemming van factoren krijgt die vooral niet verschillende of tegengestelde richtingen uitgaan of niet goed doordacht zijn.

Schoolleider aan het woord: Els Claes (Inrichtend comité Annuntiaten Heverlee)

Luc De Man zocht Els Claes op, die sinds 1 september gedelegeerd bestuurder van het Inrichtend comité Annuntiaten Heverlee is. Hij hoorde haar uitgesproken verwachtingen ten aanzien van de nieuwe minister van Onderwijs uiten. Vanuit haar jarenlange en rijke ervaring met de brede schoolorganisatie ziet ze over de politieke legislaturen heen beleidsvoorstellen waarvoor te weinig aangepaste omkadering is voorzien. Ze maakt zich zorgen om morgen maar ziet ook positieve evoluties. Maar ze blijft niet bij de pakken zitten en zoekt zelf oplossingen om al haar leerlingen kwaliteitsvol onderwijs te bieden.

Scholen in verandering: LAB

Er waren nogal wat scholen die niet op het startschot van de modernisering van het secundair onderwijs gewacht hebben om van binnenuit te hervormen. Er zijn er zelfs die vanuit hun ervaringen binnen het klassieke onderwijssysteem de behoefte voelden om een nieuwe onafhankelijke school uit te bouwen.

Inneke Van Kerckhoven en Kristien Bruggeman, twee moedige onderwijswetenschappers, stonden aan de wieg van LAB in Klein-Brabant die op 1 september 2017 de deuren opende. Het is een onafhankelijke school – dus koepelloos – die niet uitgaat van de klassieke vakkenstructuur, focust op diepgaand leren bij leerlingen en leraren, gaat voor een hoge mate van zelfsturing, de leraar als autonome professional erkent, het samenwerken hoog in het vaandel draagt en waar de leraren veertig uur in de week aanwezig zijn. Een uitgebreid en boeiend verslag over de genese van een nieuwe secundaire school waarbij het hele systeem uitgekleed werd, tot zijn essentie herleid en waar de vraag gesteld werd of dat nu het beste was of het ook anders mag.

Vragen aan professionals: Yves Bryse (Barco)

Yves Bryse is campusmanager bij Barco in Kortrijk dat ook actief is in de VS, China en India. Fien Depaepe ging met hem in gesprek over zijn eigen ervaringen en uitdagingen in het onderwijsveld. Hij vindt het heel belangrijk om een wederzijds begrip te creëren tussen het bedrijfsleven en het onderwijsveld. Barco kan ook een en ander betekenen voor educatie met een ruim technologieaanbod waarbij leraren kunnen lesgeven aan leerlingen die niet fysiek aanwezig zijn in de klas. Ook voor de leerlingen die wel aanwezig zijn, hebben ze technologie ontwikkeld om samenwerkend leren te ondersteunen. Ze organiseren ook STEM-ateliers in het bedrijf en leerlingen kunnen er ook hun stage doen. Volgens hem moet een leraar streng en rechtvaardig zijn, maar moet ook kunnen inspireren en motiveren. Aan de schoolleiders adviseert hij aandacht te hebben voor de wensen, verzuchtingen, klachten, verwachtingen van leerlingen, leraren en ouders, maar dat zij zich daar vooral niet moeten laten door intimideren of vleugellam laten maken. Een goed evenwicht vinden tussen wat moet en wat kan, is de uitdaging.

Impulsen

De redactie las een aantal boeken die interessant kunnen zijn voor onderwijsprofessionals. Jan Cumps las Doe maar taal. 1001 dynamische lesideeën voor alle taalniveaus van Koen Verhoeven, een rijke inspiratiebron voor taallessen met veel tips en een originele index. Verder nog twee leestips van Jan Bonne, namelijk de Inspiratiegids voor klasinrichting en scholenbouw van Jo Tondeur e.a. en Jongeren in cijfers en letters 4 van Lieve Bradt e.a. Ten slotte nog een leestip van Roger Standaert: Over schoolboeken en leermiddelen. Sleutels voor onderwijskwaliteit? van Luc De Man e.a.

Beleidswatcher: ‘Expertocratie: de beste stuurlui aan wal’

In ‘Expertocratie: de beste stuurlui aan wal’ vraagt Roger Standaert zich af over welke kwaliteit van onderwijs we het eigenlijk hebben. Volgens hem is het een containerbegrip waar je vele kanten mee uit kan. De geruchten over de dalende kwaliteit liggen vaak bij de inbreng van bepaalde experten. Maar zijn uiteindelijk niet de leraren de echte experten? Helaas dringt hun stem niet door!

Impuls. Leiderschap in onderwijs (jaargang 50, nummer 1) verschijnt uitzonderlijk niet in september, maar in oktober 2019.

Lees Impuls. Leiderschap in onderwijs

Je team kunnen begeesteren en engageren, daar draait het vandaag om. Als schoolleider ben je niet alleen leidinggevende. Je bent ook people manager, veranderingsmanager en communicator. Vernieuwing, innovatietrajecten, veranderingsprocessen? Steeds bijleren is de boodschap.

Wil jij je onderwijsvisie verdiepen en in een ruimer kader plaatsen? Je kennis up-to-date houden? Dat kan met Impuls. Leiderschap in onderwijs.