IMPULSiefje maart 2019 | Impuls-blog

Hieronder de korte inhoud van de artikels die eind maart 2019 in Impuls 49 nummer 3 verschijnen 

Over vakkenclusters en leerkrachtenteams: naar basisprincipes voor integraal werken. Een documentenstudie van de Integrale Opdrachten als casus, Laura Tamassia, Tobias Frenssen

Laura Tamassia en Tobias Frenssen bestudeerden het vak Integrale Opdrachten binnen STW als concrete casus van integraal werken. Met hun bevindingen en aanbevelingen hopen ze het proces van de modernisering van het secundair te kunnen ondersteunen.

De decreetgever besliste immers om de eindtermen niet meer op basis van welomschreven vakken te organiseren en opende mogelijkheden voor nieuwe vakkenclusters die lerarenteams kunnen geven. Maar welke aspecten verdienen aandacht bij het ontwerp van een integrale vakkencluster? Leesvoer voor ontwikkelcommissies, pedagogisch begeleiding, schoolteams en vakgroepen. En nee, het is nooit te laat.

Het hart van de school, met vier kamers, Paul Mahieu & Karina Verhoeven

De schoolcultuur heeft invloed op de werking en het imago van scholen. Die cultuur ontstaat via de instroom van leerlingen, ouders, leraren, bestuursleden, via de interne manieren-van-doen, via het beleid en via de relatie met de omgeving. Dat maakt het bijzonder moeilijk om de cultuur van een school te vatten, laat staan te veranderen. In Het hart van de school, met vier kamers leggen Paul Mahieu en Karina Verhoeven de vier kanten van de schoolcultuur aanschouwelijk uit aan de hand van de metafoor van het hart met vier kamers. Ze illustreren met voorbeelden die ze uit hun rijke ervaring en onderzoekspraktijk selecteerden. De schoolleider kan hier veel uit leren o.a. dat hij/ zij de verbindingen in de vier kamers tot stand kan brengen door het bloed in de vier kamers te stuwen.

Essenties van en voor goed onderwijs. De juiste dingen goed doen, Fons Exelmans

Met zijn veertig jaar ervaring in onderwijs en de lerarenopleiding belicht Fons Exelmans in Essenties van en voor goed onderwijs. De juiste dingen goed doen een aantal principes die enerzijds het succes van een onderwijsvernieuwing schragen en anderzijds de golf van onderwijsvernieuwingen trotseren. Wat is de essentie van goed onderwijs? Welke grondhouding hebben leraren daarvoor nodig? Het organiseren van leren is de kerntaak van elke leraar. Leerlingen leren door in veilige contexten veel te oefenen, door feedback te krijgen en door zichzelf te kunnen bijsturen. De auteur houdt een pleidooi voor warmte én duidelijkheid, instructie én zelfstandig werk, in groep én individueel. Goed onderwijs is nooit makkelijk geweest en zal het ook nooit zijn.

Je leerlingen hebben iets te zeggen, de Vlaamse Scholierenkoepel

De Vlaamse Scholierenkoepel ontwikkelde een feedbacktool, omdat ze de observaties van leerlingen, die 15 jaar lang acht uur per dag op school zitten, met hun leraren willen delen. Nu gaat er vaak veel interessante feedback van leerlingen, over wat voor hen werkt, verloren. Daar kunnen leraren van leren. Want veel van wat leraars als effectief lesgeven beschouwen, lijkt alleen maar zo, omdat het voor hén werkt. Maar als je zinvolle feedback wil verzamelen, moet je de juiste vragen kunnen stellen. De VSK ging niet over één nacht ijs en via zes studies kwamen zij tot een betrouwbare en gevalideerde flexibele vragenlijst. Maar de scholier willen meer dan louter hun mening geven. Ze willen via dialoog helpen aan wezenlijke veranderingen op school.

Ondersteunen met het GOL(L)D-concept. Gericht leren omgaan met diversiteit in de klas, Inge Van de Putte en Elisabeth De Schauwer

Op zijn zachtst uitgedrukt moeten leraren in het gewoon onderwijs actueel in een complexe en weerbarstige onderwijspraktijk werken. Velen kunnen het niet meer alleen aan om binnen de toenemende diversiteit alle leerlingen te geven waar ze recht op hebben. Binnen de evolutie naar meer inclusief onderwijs is er het nieuwe ondersteuningsmodel om meer in te zetten op de ondersteuning van de leraar. Ondersteuners moeten niet alleen leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ondersteunen, maar ze moeten ook leraren coachen. Inge Van de Putte en Elisabeth De Schauwer actualiseerde hun GOL(L)D-concept om het coachen haalbaar en hanteerbaar te krijgen. Dit concept, op basis van actieonderzoek, is sterk gericht op doelgericht handelen om de leraar bekwamer in het omgaan met diversiteit te maken.

‘Voor u gelezen’

In Elke dag fluitend naar de klas. Visie met tips en anekdotes van Wilfried van den Brande las redactielid Jan Cumps ‘dat je met plezier tot je 67ste voor de klas kan staan’ maar dan moet je kunnen relativeren en consequent, democratisch, empathisch, assertief en humoristisch zijn. Wat Jan Cumps opviel, was wat de auteur over betutteling schrijft: ‘één van de grote problemen in het huidig onderwijs’. Dit is het relaas van leraar lager onderwijs die 45 jaar voor de klas stond en zijn klaservaringen wilde delen. Je vindt er inspiratie, ook voor het secundair onderwijs.

Leestips

Om af te ronden volgen drie leestips vanuit de redactie: In de stille achterkamer. Gedichten bij schilderijen van Adriaen Coorte en Jan Mankes van M. Van Niekerke door Jan Cumps, en ook De (her)vormende school, Kristof De Witte en Jean Hindriks en Lerende netwerken in perspectief, Carine Drijkoningen door Jan Bonne

De redactie

IMPULS, 49e jg., nr. 3, januari – maart 2019

Driemaandelijks tijdschrift

49e jaargang

  1. 3 – januari – maart 2019

Een nummer bestellen of een abonnement nemen?

www.acco.be/impuls

Lees Impuls. Leiderschap in onderwijs

Je team kunnen begeesteren en engageren, daar draait het vandaag om. Als schoolleider ben je niet alleen leidinggevende. Je bent ook people manager, veranderingsmanager en communicator. Vernieuwing, innovatietrajecten, veranderingsprocessen? Steeds bijleren is de boodschap.

Wil jij je onderwijsvisie verdiepen en in een ruimer kader plaatsen? Je kennis up-to-date houden? Dat kan met ImpulsLeiderschap in onderwijs. 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *